Gent was in 2024 de host voor Velo-City 2024. Ik fietste samen met verschillende fietsers van andere nationaliteiten mee door Gent en vroeg hen dezelfde vraag: “Waarom is Gent speciaal voor de fietser?”. De meeste antwoorden die ik terug kreeg leken me vanzelfsprekend: “er zijn fiets-o-strades” of “er zijn straten waar fieters voorrang hebben”. We hebben duidelijk een fietscultuur die voor een buitenstaander te bezoeken waard is.

Zie Gent dus niet zomaar als een stad, maar als een fietsjungle. Als je door Gent stapt, waan jezelf dan op safari en probeer met deze taxonomie de verschillende klasses fietsers te herkennen!

Taxonomie der fietser

Functionele fietsers - zij die fietsen uit noodzaak maar vaak ook vanuit passie

  • De bakfiets
    Typisch te zien tussen 8u00 en 9u00 ’s ochtends of van 15u30 tot en met 16u30 ’s avonds. Vaak vertoeven er kleine kinderen in de bak, die nog niet alleen losgelaten mogen worden op hun fiets in het verkeer.
  • De long tail bike
    Een variant van de bakfietsers, vaak te zien rond dezelfde tijdstippen. Vaak vertoeven hier iets grotere kinderen: de ouders vertrouwen hun kroost al wat meer en plaatsen hun kinderen achter hen op de lange bagagedrager. Uit goede bron weet ik, dat kinderen op een long tail bike perfect gepositioneerd zijn om een high five te geven.
  • De cargofiets
    Meestal een sportief ogende bestuurder, met uit de kluiten gewassen kuiten. Altijd te zien, onafhankelijk van het weer. Geen kinderen als cargo, eerder pakjes.
  • De plooifiets
    Deze fiets geeft de eigenaar een work-out voor zowel benen als armen: op zoek naar een treinwagon voor fietsers, terwijl ze de fiets ver genoeg van zich moeten houden om geen kettingvet tegen hun kleren te krijgen. Dezelfde wielen als een kinderfiets, maar toch groot genoeg om op te fietsen. Vaak zie

Sportieve fietsen - zij die vreemde kleren aantrekken, geoptimaliseerd voor het verwijderen van zweet of het buitenhouden van regen

  • De mountainbike
    Te herkennen aan de grote banden met grote noppen en een spoor van modder op de rug van de fietser
  • De koersfiets
    Een algemene haatliefde verhouding ten opzichte van deze fietsers. Sommige fietsers noemen hen “wielerterroristen”, anderen noemen het “fietsen met vrienden”. Vaak zijn deze fietsen (en fieters) allergisch aan het plaatsen van een bel. Waarom een bel plaatsen als roepen ook kan?
  • De gravel bike
    Mossel noch vis. Geen mountainbike, geen koersfiets. Mag je als gravelfietser dan wel een bel monteren?
  • De trekkingfiets Te herkennen aan de sportieve bestuurder, de grote zakken zowel op de bagagedrager als de voorvork. Sportief maar toch comfortabel gekleed. Sommige exemplaren rijden de aarde rond. Op beenkracht. Respect!

Fietsen en hun oorsprong - fietsers die hun naam krijgen door de manier waarop de fiets tot bij de fietser is gekomen.

  • De deelfiets
    Beschikbaar in meerdere varianten. Voor die mensen die niet vaak genoeg fietsen, of gewoon graag snel van punt A naar punt B geraken in een stad.
  • De tweedehands fiets
    Een fiets die zijn leven verder zet bij een volgend baasje.

Fietsen en hun bestuurders - fietsen die hun naam krijgen naar wie hen bestuurt.

  • De studentenfiets
    Typisch een gebrek aan remkracht en de afwezigheid van werkende verlichting. Vroeger vaak geel in Gent, nu vermommen ze zich meer door hun donkergroene kleur. Sommige studenten zien studentenfietsen ook als deelfietsen. Het motto is dan “een fiets zonder slot, is een fiets van de gemeenschap”.
  • De kinderfiets
    Inclusief de steunwieeltjes langs de zijkant, vaak wild sturend en vergezeld door een dames- en/of herenfiets.
  • De herenfiets
    De archetypische fiets, niets meer, niets minder. Waarom de buis bij de herenfiets zo hoog is, weet niemand.
  • De damesfiets
    Hetzelfde model als de archetypische fiets, maar met een lagere buis: dank u!

Fietsen en geen bestuurders - fietsen die hun naam krijgen naar wie hen juist niet meer bestuurt.

Unieke fietsen - zij die moeilijk te vinden zijn tijdens je safari. Als je deze tegenkomt, prijs jezelf gelukkig!

  • De ligfiets
    Een fiets niet voor luie mensen, liggen wil niet zeggen slapen, maar een fiets voor efficiënte fietser. Luchtweerstand verhoudt zich kwadratisch met de snelheid: hoe lager bij de grond, hoe efficiënter afstanden afgelegd kunnen worden. Makkelijk over te zien, dus kijk goed uit voor een rood vlaggetje.
  • De velomobiel De ligfiets voor mensen met watervrees. Een ligfiets met carrosserie: heel aerodynamisch, heel snel! Net als de ligfiets, ook te verkrijgen met een klein rood vlaggetje.
  • De tandem Wat is er beter dan één fietser? Twee fietsers uiteraard. Twee fietsers die twee wielen delen: een zeldzaam zicht! De hele fietservaring verandert: samen starten, samen bochten maken en vooral samen lachen met je eigen onkunde.
  • De aanhangfiets
    Wat is er nog beter dan twee wielen? Twee fietsers die drie wielen delen! Een minder ervaren fietser (achteraan) die zijn aanhangfiets vast hangt aan de fiets van een meer ervaren fietser.
  • De handbike
    Uniek onder de unieke fietsen: een fiets waarbij je pure armkracht gebruikt.
  • De loopfiets
    Voor bestuurders die nog niet heel snel kunnen lopen zonder (loop)fiets. Vaak gemaakt van plastiek met blauwe wielen, een rood frame, een geel zadel en een groen stuurtje. Ondanks laag bij de grond, geen rood vlaggetje!

Stationaire fietsers - zij die graag fietsen zonder vooruit te gaan.

  • De spinningsfiets
    Beter gekend door een jongere populatie fietsers. Vaak geassocieerd met luide muziek en een (veel te) enthousiaste coach.
  • De hometrainer
    Beter gekend door de oudere populatie fietsers. Vaak geassocieerd met het welbekende “Fietsen es Fietsen”, een parel uit het “Man Bijt Hond”-tijdperk.

Elektrische fietsen - fietsers die graag een duwtje in de rug krijgen.

  • De elektrische fiets
    Te herkennen aan de grote snelheid & de te lage trapcadans. Vroeger enkel voor een oudere populatie fietsers, nu algemeen ingeburgerd. Fietsen is voor iedereen, ook voor mensen die op het gemak buiten willen zijn.
  • De speed pedelec
    Te herkennen aan de nog grotere snelheid & de nummerplaat. Vaak bekritiseerd voor de te grote snelheid. Zo nieuw dat de regelgeving nog wat achterloopt. Innovatie in fietsland!
  • De fatbike
    Een kruising tussen een mobilet, mountainbike en elektrische fiets. Pedaleren is optioneel.

Help, welke fietser ben ik?

Met bovenstaande taxonomie kan het misschien lijken dat alle fietsers opgedeeld worden in een specifieke tak. Niets is minder waar: je kan een klasse kiezen naar hoe je je voelt. De kans is groot dat jij op meerdere manieren deel uitmaakt van deze fietsjungle: in dat geval, proficiat!